Dahlem en Haus am Wannsee Konferenz 4 september 2025

We fietsen vandaag naar Dahlem waar we twee naast elkaar gelegen musea bezoeken: Kunsthaus Dahlem en Brücke-Museum. Van beide musea laat ik alleen foto's van de gebouwen zien, omdat het niet toegestaan is moderne kunstwerken te publiceren. Kijk daarom voor meer info op de websites van de musea. 

Het Kunsthaus is opgericht in de Tweede Wereldoorlog en werd gebruikt door een beeldhouwer die beelden voor het naziregime maakte, Arno Breker. Na WO II is het gebouw lange tijd gebruikt door Bernhard Heiliger die hier zijn atelier had. Heiliger maakte veel koppen van vrouwen en soms ook beelden van het hele lichaam. Het gaat hem vooral om de vorm van het lichaam/de kop, eerder dan om de realistische afbeelding. In het museum is een tentoonstelling van de koppen; enkele beelden van hele lichamen en andere abstracte beelden staan buiten. De entree van het museum is het bijbehorende café, dat door de hoogte en strakke vormen indruk maakt. 

Kunsthaus

Café bij Kunsthaus

Café bij Kunsthaus

Kunsthaus binnen

Kunsthaus binnen

Het strakke en prachtig idyllisch gelegen Brücke-Museum heeft een verzameling werken van kunstenaars die tot de stroming Brücke worden gerekend. Er wordt steeds een deel tentoongesteld in combinatie met lopende tentoonstellingen. Nu gaat het om de Zuid-Afrikaanse schilder Irma Stern.

Brücke-Museum achterkant

We besluiten nog naar het Haus am Wannsee Konferenz te fietsen. We kennen het klassieke verhaal dat mensen zich moeilijk kunnen voorstellen dat in zo'n mooie villa in een lieflijke omgeving zulke macabere plannen zijn uitgewerkt, namelijk de uitvoering van de Endlösung. Tegenwoordig worden op golfbanen plannen bedacht om Palestijnen uit Gaza te verdrijven om daar vervolgens luxueuze resorts te kunnen bouwen. Het is trouwens niet zo dat de Endlösung in het Haus am Wannsee bedacht is, zoals vaak gezegd wordt; dat is al eerder gedaan op een hoger bestuurlijk niveau. In het Haus am Wannsee werd over de uitvoering gesproken en besloten.

Haus am Wannsee straatkant

Haus am Wannsee entree

Haus am Wannsee, kant van het meer

Zicht op Wannsee vanuit de tuin van het Haus am Wannsee

Op de fiets naar en in Potsdam

We fietsen vanaf ons verblijf over een mooi rustig fietspad langs het Teltowkanaal en door het bos naar Potsdam. Daar worden we weer geconfronteerd met de kasseien. Er is bijna niet overheen te fietsen en we nemen geregeld onze toevlucht tot de stoep. We fietsen eerst naar het Ceciliënhof, waar na WO II afspraken over de vrede zijn gemaakt tijdens de Conferentie van Potsdam. In het centrum van Potsdam drinken we eerst weer een heerlijke cappuccino (dat hebben de Duitsers wel geleerd!). Dan beginnen we aan de rondrit die we van Rob hebben gekregen en die ons langs de mooiste plekken van Potsdam voert: eerst naar het park en paleis Sanssouci, vervolgens langs das Chinesisches Haus en de Vredestempel om uit te komen bij het Neues Palais, een megalomaan paleis dat op dit moment deels in de steigers staat.  Achter het Neues Palais ligt nog zo'n knoeperd: Communs. De paleizen zijn deels tegelijkertijd ontworpen. De keuken van het Neues Palais was gehuisvest in de Communs - waarschijnlijk wegens brandgevaar en om geuren te vermijden in het Neues Palais - en was met een onderaardse gang met het Neues Palais verbonden. Tegenwoordig horen beide gebouwen bij de universiteit van Potsdam. Via een pad langs de Heiligersee fietsen we langs mooi opgeknapte flatgebouwen terug naar het centrum. Op het plein met de Nikolaikerk rusten we even uit en bekijken daarna nog even het Holländische Viertel. De wijk ontstond toen begin 18e eeuw Hollandse handwerkslieden naar Potsdam kwamen en daar gehuisvest werden. 

Uitzicht over de Wannsee

Voormalig Sovjetpaleis, nu appartementengebouw

Schloss Ceciliënhof

Rathaus Potsdam

Brandenburger Tor Potsdam

Buste van Frederik de Grote, opdrachtgever voor Sanssouci

Sanssouci

Sanssouci

Sanssouci

Sanssouci

Sanssouci

Sanssouci

Chinees theehuis

Chinees theehuis

Beeldengroep van Chinees theehuis

Vredestempel

Neues Palais

Neues Palais, entree

Beelden van Neues Palais tijdens renovatie

Communs

Nikolaikirche 

Holländisches Viertel

Vos in de tuin - Berlijn 3 september 2025

We ontbijten binnen met de rug naar de iets openstaande tuindeur toe. Opeens horen we deze deur. Joke ziet nog net een beest wegglippen. Op het gras ligt iets blauws. Het blijken drie van onze slippers te zijn die in de kamer lagen naast de tuindeur. Een ervan is iets aangevreten. Het blijkt een vos die nog een paar rondjes rent in de tuin en ons brutaal aankijkt. Wat een lef van dat beest. Vreemde gewaarwording ook. De eigenaar had ons al gewaarschuwd geen eten in de tuin achter te laten. Een bijzondere en wat mij betreft mooie ontmoeting. De foto's waren erg donker, maar komen er met hulp van DXO nog aardig uit. 

Berlijn-Neue Nationalgalerie-Sonygebouw en Hackesche Höfe 2 september 2025

Het regent vanmorgen gestaag door. We parkeren de auto daarom bij het plaatselijke station en rijden met de S-Bahn comfortabel naar Berlin Mitte. Na een heerlijke cappuccino bij de Potzdammer Platz gaan we naar de Neue Nationalgalerie. Daar ging even dubben aan vooraf, want er is veel keus aan musea in Berlijn. We hebben echter meer behoefte aan moderne kunst dan aan een klassiek museum. Daarom kiezen we voor dit museum in het fraaie gebouw van Ludwig Mies von der Rohe. Het biedt verschillende tijdelijke  tentoonstellingen, maar we gaan voor de Dauerausstellung van kunst uit de twintigste eeuw, vanuit westers, maar ook voormalig socialistisch/communistisch perpectief. De ontwikkelingen in de maatschappij worden mooi geïllustreerd met de tentoongestelde werken. Omdat je kunst jonger dan ongeveer 75 jaar niet zonder toestemming (op beeld) mag verspreiden, zie ik af van het laten zien van kunstwerken. Wel heb ik een foto van het gebouw en een shot van een enigszins fors uitgevallen suppoost. Het gebouw wordt de komende jaren gigantisch uitgebreid, vandaar dat we door een bouwgang moesten lopen. Het beeld op de derde foto is symbolisch voor de vele bouwactiviteiten in Berlijn.

Na het museum lopen we door het Sonygebouw bij de Potzdammer Platz dat na de val van de muur is opgetrokken. Het is een gebouw met een mooie overspanning, als een soort tent. Veel glas en staal maken de dienst uit. De vierde foto is een variant op de realiteit.

We gaan tot slot nog even naar de Hackesche Höfe en Hackesche Markt. Met de S-Bahn rijden we tot de Oranienburger Strasse en lopen van daar verder door dit ouder deel van Berlijn dat ooit bij de DDR hoorde. We wandelen door de acht aaneengesloten hofjes met woningen, winkels en horeca om uiteindelijk de dag in Berlin Mitte met een cappuccino op de Hackesche Markt af te sluiten.  Hieronder wat beelden van de Hackesche Höfe.